"Kosovo Pavilion at the Venice Biennale: An interview with curator Erëmirë Krasniqi

- What does participation in the Venice Biennale mean to you? 

The history of Kosovo’s participation in the Venice Biennale is brief. In a span of twelve years, Kosovo has been represented successfully through projects that dealt with identity politics, the 1999 Kosovo war, missing persons in Kosovo, and the way these experiences have been mediatized by international media. All these projects have resonated with one another and continue to have a major importance in weaving collective narratives. The 60th edition of the Venice Biennale is an opportunity for a small country like Kosovo to showcase an artist of the younger generation, such as Doruntina Kastrati, whose work discusses the condition of estrangement through investigation of counter-histories, first-person narratives, and experiences of marginalized groups. As a curator, shaping a curatorial project that tries to make visible narratives from the periphery of the skin and communicate from a critically-informed position is of great importance, but also a major thematic shift. This year we do not discuss war, but its aftermath. What happens to women in unregulated economies whose only social capital is the labor that they offer to the market. Placing these issues in a broader global context means a great deal to me, because projects such as these initiate conversations beyond the local context."

“AR: Why is the Venice Biennale still important, if at all? And what is the importance of showing there? 

DK: Venice Biennale as an art event is closely connected to an old idea of nation-states and largely served for nations to project a certain self-image. Today, we perceive it to be an important aspect of world art history, because it has witnessed and reflected its evolution over a century. Kosovo participated in the Venice Biennale for the first time in 2013. We became an independent country in 2008 and national representation became a key dimension at this stage of nation-building. For a new political entity such as ours, which is still recovering from the consequences of the 1999 war, platforms such as the Venice Biennale enable us to weave diverse and critically-informed narratives that honour the past, but at the same time explore present-day Kosovo. So far, in its ten-year history, the Kosovo Pavilion at Venice Biennale was used as a vehicle to bring visibility to our stories and experiences, but also as a way to expand political understanding and broaden cultural references about our country internationally. Perceptions created over the years by international media often employed negative connotations about Kosovo, such as less developed, corrupt, war-mongering – these perceptions have been mirrored in the artworld as well. Artists in our country don’t enjoy opportunities or visibility in bigger art platforms. I find the Venice Biennale instrumental in doing away with these negative connotations and an event that we have to consider seriously in participating."

Intervistë me Erëmirë Krasniqin, kritike arti dhe kuratore e Pavijonit të Kosovës në edicionin e 60-të të Bienales së Venecias.

Erëmirë Krasniqi është kritike e artit, kuratore dhe hulumtuese që vepron në Prishtinë. Krasniqi ka mbaruar studimet master në Kolegjin Dartmouth, ndërsa studimet themelore i ka kryer në Kolegjin Bard në Berlin. Si kuratore e pavarur, ajo ka drejtuar dhe kuruar projekte për Galerinë Kombëtare të Kosovës, Galerinë Kombëtare të Arteve në Shqipëri dhe Edicionin e 39-të të EVA International në Limerik të Irlandës. Praktika e saj kuratoriale dhe hulumtuese ndërthuret me arkivat, historinë gojore dhe fabulimet kritike për të përfillur dhe për të korrigjuar mangësitë në regjistrat historikë. Interesat e saj kërkimorë luhaten mes historive të artit modern socialist dhe të shprehurit lokal që kontribuon për sfidimin e narrativave dominante historike. Prej vitit 2017 deri në vitin 2024 Krasniqi ka qenë drejtore ekzekutive e Iniciativës për Histori Gojore, një burim digjital që ndërvepron me forma të reja të prodhimit kulturor dhe që mbështet dhe avokon për punën e pazëvendësueshme të arkivave mediatike.

"Artistja Doruntina Kastrati do të përfaqësojë Kosovën në Bienalen e Venedikut 2024. Vepra saj “Heshtjet kumbuese të metalit dhe lëkurës”, e kuruar nga Erëmirë Krasniqi është përzgjedhur nga një juri profesionale për ta përfaqësuar Kosovën në edicionin e 60-të të Bienales Ndërkombëtare të Artit në Venedik të Italisë në 2024. Ka qenë vet ministri i Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku që ka dhënë lajmin për përzgjedhjen e veprës artistike që do të përfaqësojë Kosovës në këtë bienale."

"After the war, Kosovo’s economy was in turmoil, and similarly to many post-communist countries, it saw deindustrialization and the collapse of the traditional labor market. This created opportunities for light industries, which fed a demand for a low-paid female labor force. However, ‘Far from emancipatory, the feminization of labor in light industries has kept traditional gender roles intact, and by involving little or no upward mobility, has rendered women economically vulnerable and politically marginal,‘ the Venice Biennale press release reads."

"Prishtina-based artist Doruntina Kastrati will represent The Republic of Kosovo. Kastrati’s work straddles sculptures, installation and moving images, often juxtaposing uncanny biomorphic forms and industrial structures and revolving around the human body in contexts of labour, displacement and war. Commissioned by Hana Halilaj, Curator at the National Gallery of Kosovo, Kastrati’s project at Venice, The Echoing Silences of Metal and Skin will explore the country’s history of feminine labour in the aftermath of the 1999 War in Kosovo, exploring their bodily experience and suffering as well as political rights. Writer and researcher Erëmirë Krasniqi will curate."

“Currently residing in Pristina, Doruntina Kastrati is known for her work that addresses topics related to urbanization and labour, and she especially focuses on turbo-urbanism, destroyed cities, and women's position in the labour force.

Kastrati’s practice spans sculpture, installation, and moving image, through which she raises questions about the changing cities and their infrastructures. In 2014, she was awarded the Young Visual Artist Award from the National Gallery of Kosovo, and she won the Hajde x 6 Award from the Hajde Foundation in 2017.Kastrati's presentation at the Museo Storico Navale, The Echoing Silences of Metal and Skin, will be curated by Erëmirë Krasniqi, an art writer, curator, and researcher based in Prishtina. The installation will examine women's unique struggles in the workplace and will look into the 'embodied characteristics' of everyday materials.”

"2024 marquera un tournant dans l'histoire des relations entre la république du Kosovo et l'Union Européenne qui, depuis la naissance de l'État balkanique en 2008, applique à ses ressortissants une politique de visas particulièrement restrictive. À partir du 1er janvier 2024, les citoyens du Kosovo seront autorisés à se rendre dans l’UE – et les citoyens de l’UE à se rendre au Kosovo – sans demander de visa, pour des périodes allant jusqu’à 90 jours sur une période de 180 jours."

"What to know: Kastrati’s large-scale installations bring the focus back onto the body, and this thread will carry through into The Echoing Silences of Metal and Skin, which will examine the unique struggles of women in the workplace. While abundundant low-paid factory work in Kosovo has allowed women some degree of financial independence, it also suspends them in a state of economic vulnerability and reinforces age-old gender roles. These issues will be addressed through an abstract study of the “embodied characteristics” of everyday materials."

"2024 repräsentiert die Künstlerin Doruntina Kastrati das Land. Durch ihre Forschung und künstlerische Praxis konzentriert sich Kastrati auf den Körper und seine Beziehung zur biopolitischen Macht, wobei sie sich häufig mit sozialen und politischen Fragen der Arbeit im globalen Kontext auseinandersetzt. Im Jahr 2024 wird sie The Echoing Silences of Metal and Skin präsentieren, eine Skulptureninstallation, die sich mit weiblicher Arbeit und Ungleichheiten am Arbeitsplatz auseinandersetzt."

"Një instalacion skulpturor brenda të cilit vizitorët do të thellohen në “punën e feminizuar dhe pabarazitë në vendin e punës” është ajo që do ta ofrojë Pavijoni i Kosovës në Bienalen e Ndërkombëtare të Artit në Venecia vitin që vjen. 'Heshtjet Kumbuese të Metalit dhe Lëkurës' do të zërë vend në Muzeun Historik të Marinës midis dy hapësirave ekspozuese, Arsenales dhe Giardinit."

"Doruntina Kastrati është përzgjedhur për të përfaqësuar Republikën e Kosovës në edicionin e 60-të të Bienalës së Venedikut. Nëpërmjet praktikës së saj hulumtuese dhe artistike, Kastrati ka shqyrtuar trupin dhe marrëdhënien e tij me pushtetin biopolitik, shpesh duke u fokusuar në çështje sociale dhe politike të punës në kontekstin global. Në vitin 2024 ajo do të prezantojë projektin “Heshtjet Kumbuese të Metalit dhe Lëkurës”, një instalacion skulpturor që trajton punën e feminizuar dhe pabarazitë në vendin e punës. Pavijoni i Kosovës do të kurohet nga Erëmirë Krasniqi dhe do të prezantohet në Museo Storico Navale, lokacion ky në mes të Arsenales dhe Giardinit." 

“Instalacioni i skulpturës së Kastratit, “Heshtjet që jehonë nga metali dhe lëkura”, do t’i eksplorojë pabarazitë e feminitetit të punës dhe në vendin e punës në Kosovë gjatë periudhës së tranzicionit ekonomik që ka ndodhur pas përfundimit të luftës në Kosovë. Ky instalacion do të prezantohet në Museo Storico Navale në Bienalen e Venecias, nga prilli deri në nëntor 2024.

Duke e bërë të ditur pjesëmarrjen e Kastratit në fillim të dhjetorit 2023, Bienalja e Venecias shpjegon se, “përmes praktikës së saj kërkimore dhe artistike, Kastrati është e fokusuar në trupin dhe në marrëdhëniet e saj me pushtetin biopolitik, duke trajtuar shpesh çështje sociale dhe politike të punës në kontekstin global”.

“Përmes një cikli të postimeve në rrjetet sociale, Pavijoni i Kosovës në Bienalen e Venecias ka trajtuar padrejtësinë ndaj gruas në fuqinë punëtore me pagesë, duke nënvizuar sesi historikisht puna e grave në shtëpi nuk është vlerësuar dhe as paguar, dhe se si kjo përcillet edhe sot në rolin e tyre në punësimin formal. 

Shiko postin e parë në Facebook

Tutje, në ciklin e postimeve që i referohen 8 marsit, ditës ndërkombëtare të gruas, trajtohen kontratat e padrejta që ofrojnë punësime të pasigurta dhe që janë tipike për fuqinë punëtore në sektorët ku puna është e feminizuar.”

"Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit në Kosovë ka njoftuar se Pavijoni i Republikës së Kosovës në edicionin e 60-të të Bienales së Venecias, ka marrë vëmendjen e shtypit ndërkombëtar, transmeton albinfo.ch.

Mediume të njohura për art dhe kulturë si Le Quotidien de l’Art, Artnet, ArtReview, Kunstforum e Widewalls ndër të tjera kanë raportuar për pjesëmarrjen e Kosovës në edicionin e 60-të të Bienales së Venecias."

"Në bashkëvajtje me temën e Ekspozitës së 60-të Ndërkombëtare të Artit — La Biennale di Venezia, e cila përqendrohet tek ndjenja e së huajës brenda vetvetes dhe si gjendje e krijuar si pasojë e pabarazisë, përjashtimit dhe krizave botërore, Pavijoni i Kosovës do ta adresojë çështjen e punës së feminizuar përbrenda kontekstit të ekonomive të parregulluara. Instalacioni i Doruntina Kastratit do të krijojë një gjuhë për përvojën e tëhuajtjes së grave në kontekstin e prodhimit, gjë që ka për kontekst më të gjerë një shoqëri që ende i formëson narracionet e veta kombëtare, historike dhe kulturore përmes një objektivi patriarkal. Në veçanti, kjo shënon herën e parë që Pavijoni i Kosovës zgjedh të prezantojë një projekt që udhëhiqet nga një ekip i përbërë prej grave vendase dhe që përqendrohet tek to."

"Ekipi përfaqësues i Kosovës në edicionin e 60-të të Bienales Ndërkombëtare të Artit në Venedik, më 18.03.2024, gjatë një konference për media në Galerinë Kombëtare të Kosovës ka shpalosur konceptin kuratorial të projektit “Heshtjet kumbuese të metalit dhe lëkurës” të artistes Doruntina Kastrati.

Edicioni i 60-të i Bienales në Venedik do të mbahet nga 20. 04 deri më  24.11 2024 dhe sivjet trajton temën ‘’Të huajve kudo’’.

Në këtë edicion Kosova përfaqësohet me instalacionin “Heshtjet kumbuese të metalit dhe lëkurës” të artistes Kastrati, kuruar nga Erëmirë Krasniqi."

"Pavijoni i Kosovës ka shpallur konceptin kuratorial për Heshtjet Kumbuese të Metalit dhe Lëkurës, një instalacion ngërthyes skulpturor nga Doruntina Kastrati dhe kuruar nga Erëmirë Krasniqi.

Për shkak të natyrës së përsëritur të punës në fabrikë dhe meqë bëhet vetëm në këmbë, pothuajse një e treta e grave në këtë sektor i nënshtrohen operacionit të zëvendësimit të gjurit; objektet metalike që u futen në trup mbesin si gjurmë të orareve të gjata të punës me pagesë të ulët. Me qëllim të nxisë përsiatje mbi mënyrën se si dhe përse praktikat shfrytëzuese të punës kanë arritur të vijojnë të pashqyrtuara deri më sot, artistja do të shfaqë një sërë skulpturash të përmasave të mëdha, duke i nënvizuar tiparet e trupëzuara të materialeve, veçanërisht të metalit. Vepra shoqërohet me material zanor."

"Instalacioni i Doruntina Kastratit do të krijojë një gjuhë për përvojën e të huajtjes së grave në kontekstin e prodhimit, gjë që ka për kontekst më të gjerë një shoqëri që ende i formëson narracionet e veta kombëtare, historike dhe kulturore përmes një objektivi patriarkal. Në veçanti, kjo shënon herën e parë që Pavijoni i Kosovës zgjedh të prezantojë një projekt që udhëhiqet nga një ekip i përbërë prej grave vendase dhe që përqendrohet tek to."